نگاه مارکسیستی گلدمن به ساختاررمان





     لوسین گلدمن یکی از محققان برجسته حوزه جامعه شناسی ادبیات به شمار می آید او درکتاب دفاع ازجامعه شناسی رمان بعداز توضیح نظریه لوکاچ درباره ساختار رمان عقیده خود را مبتنی برهمخوانی ساختار مبادله در اقتصاد آزاد با ساختار رمان را تشریح می نماید .در اینجا نگاه مارکسیستی وی کاملا مشهود می گردد او همچنین از اثر رنه ژیرار ( دروغ رمانتیک و حقیقت رمانی ) بهره می گیرد او ابتدا خطوط عمده نظر لوکاچ را اینگونه تشریح می کند : رمان سرگذشت جستجوی تباه ارزشهای راستین در جامعه و جهانی تباه، اهریمنی و ناراستین است ، جستجوی ارزشهایی که قهرمان رمان آن را راستین می داند .رمان فرمی است که مشص کننده نوعی قهرمان رمانی است که خود او به درستی تمام آن را با عنوان قهرمان پروبلماتیک توصیف کرده است .

 

در نظریه لوکاچ ماهیت دو تباهی( تباهی قهرمان و تباهی جهان ) بررسی شده است. تباهی ها باید در عین حال زمینه نوعی تقابل ذاتی بنیاد این گسست رفع نشدنی و نیزیک اتحاد کافی را که پیدایی صورت حماسی را ممکن می کند،پدید می آورند. به سخنی دیگر رمان دارای ماهیّتی دیالکتیکی است زیرااز یک سو اتّحاد بنیادین قهرمان و جهان و از سوی دیگرگسست رفع نشدنی آنها را در بردارد  اتّحاد قهرمان و جهان حامل این است که هم قهرمان و هم جهان در مقایسه با ارزشهای راستین تباه هستند . تقابل میان قهرمان و جهان، نتیجه تفاوت ماهوی میان هر یک ازاین دوتباهی است . همین جستجوی تباه در نتیجه ناراستین ارزشهای راستین محتوای این نوع ادبی را می سازد که نویسندگان در جامعه فردگرا آفریده اند و رمان نام گرفته است .

  • به نظر گلدمن «فرم رمانی در واقع برگردان زندگی روز مرّه عرصه ادبی است برگردان زندگی روزمره در جامعه فردگرایی که زاده تولید برای بازار است» ( صفحه 29). رابطه طبیعی و سالم انسانها و کالاها در واقع پیوندی است که در آن تولید به نحوی آگاهانه به تبع مصرف آتی وخصوصیات عینی اشیا وارزش مصرف آنها تنظیم میشود لیکن برعکس آنچه تولید برای بازار را مشخص می کند ازمیان بردن این رابطه آگاهانه انسانها و تقلیل آن به امر ضمنی است و این کار را به میانجی گری ارزش مبادله انجام می دهد مثلا امروز تولید کننده پوشاک یا سازنده خانه به ارزشهای مصرف کالایی که تولید می کند اعتنایی ندارد.در زندگی اقتصادی که مهمترین بخش حیات اجتماعی مدرن را می سازدهرگونه رابطه راستین با وجه کیفی اشیا و آدمیان ، خواه روابط میان انسانها و اشیا و خواه روابط انسانها با یکدیگر رو به نابودی دارد و پیوندی میانجی دار و تباه یعنی پیوند با ازرشهای مبادله صرفا کمی  جایگزین آنها می شود. عملکرد ارزشهای مصرف خصلتی ضمنی به خود می گیرد درست همانند عملکرد ارزشهای راستین در جهان رمانی. زندگی اقتصادی در عرصه آگاهانه و آشکار شامل افرادی است که صرفاًبه ارزشهای مبادله یعنی ارزشهای تباه روی آورده اند و به این افراد در جریان تولید افرادی ( آفرینشگران در همه عرصه ها ) افزوده می شوند که اساساًبه سوی ارزشهای مصرف می گرایند و به همین سبب در حاشیه جامعه قرار می گیرند و به افراد پروبلماتیک تبدیل می شوند بدین ترتیب این دو ساختار ، یعنی ساختار یک نوع رمانی مهم و ساختار مبادله در جامعه سرمایه داری به وجه قالبی همخوان می نمایند »

    منبع : تلخیص از فصل اول کتاب جامعه شناسی رمان اثر لوسین گلدمن.تر جمه پوینده

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد